ب. مواد اوليه شامل لوله ها ، اتصالات ، شيرآلات و ساير تجهيزات بايد مورد بازرسي چشمي قرار گيرد و عاري از عيوب عمده نظير خوردگي شديد ، كندگي ، تابيدگي ، دو پهن شدگي ، گسيختگي ، لب پريدگي ، آسيب هاي ناشي از ضربه، ترك ، حرارت ديدگي و .... باشد ، معيار پذيرش براي عيوب ظاهري لوله ها ، استاندارد API 5L، براي فلنجها ASME B16.5 و يا MSS SP-44 و يا DIN 2528 ، براي اتصالات ASME B16.9 و ASME B16.11 و DIN2609 و يا MSS SP-75 و براي شيرآلات API STD 598 و يا ASME B16.34 است .
ج. مواد اوليه مي بايست مورد بازرسيهاي ابعادي قرار گرفته و در محدوده رواداري هاي استاندارد مرتبط باشند . بازرس بايد طول ، قطر خارجي و ضخامت ديواره لوله ها و اتصالات را با مشخصات فني تأئيد شده مطابقت دهد .
همچنين نشانه گذاري اتصالات نيز مي بايست مطابقت داده شود .
د. بازرس بايد گواهينامه كيفي مواد اوليه را با خود متريال تطبيق دهد و اگر با مغايرتي برخورد نمود ، در صورت لزوم نسبت به صدور گزارش عدم انطباق و جداسازي و علامت گذاري و در نشانه گذاري مواد اوليه مي توان مواردي نظير ابعاد ( قطر ، ضخامت ) ، گريد مكانيكي ، نوع پوشش ، كدبندي ، استاندارد مرجع ، نوع جوش طولي لوله ها و تعداد درزها و .... را جستجو نمود .
ه. اگر لوله ها داري پوشش نظير پلي اتيلن ، بتن يا انامل – بيتومن باشند بازرس مي بايست گواهينامه آزمونهاي مرتبط با پوشش را بررسي نمايد و نيز توسط بازرسي چشمي و ابعادي از صحت پوشش دهي اطمينان حاصل نمايد .
2-6- حفر كانال و ريسه كردن لوله ها
الف. بعد از حفر كانال بازرس مي بايست بر عمليات باربرداري و جابجايي لوله ها نظارت نمايد تا لوله ها بطور صحيح و سالم در كنار كانال رشته يا ريسه گردند .
قلابهايي كه به دو سر لوله وصل مي شوند تا جرثقيل بتواند به توسط آنها لوله ها را جابجا كند ، مي بايست با آلومينيوم يا برنج پوشش دهي ( Cladding ) شده باشند تا آسيبي به لبه هاي لوله ها وارد نگردد . همچنين شاخكهاي ماشين جابجايي لوله ها نيز بايد با مواد نرمي نظير لاستيك پوشانده شده باشد .
ب. تمامي تجهيزات جابجايي و باربرداري لوله ها اعم از جرثقيلها ، لوله گذار ها ( Side boom) ، باربردارها ( Lift Loader) ، سيم بكسلها ، قلابها ، شكل ها ( Shackle)و ..... مي بايست قبل از شروع پروژه مورد تأئيد بازرسي شخص ثالث قرار گرفته باشند .
ج. بازرس مي بايست بر صحت چيدمان لوله ها در كنار كانال بر حسب قطر ، طول و ضخامت نظارت نمايد و البته مسووليت اين كار با واحد كنترل كيفي پيمانكار بوده و بازرس به بررسي تصادفي ( Random Check) اكتفا مي نمايد .
د. بازرس مي بايست مطمئن گردد پس از ريسه كردن لوله ها ، محافظ انتهايي لوله ها در دو سر لوله ( جهت جلوگيري از آسيب لبه ها و نيز ورود اجسام خارجي ) نصب گرديده است . انداختن لوله ها و يا كشيدن آنها بر روي زمين غير مجاز است .
ه. عمق و عرض كانال مي بايست توسط بازرس با مدارك طراحي پروژه مطابقت داده شود . علاوه بر قطر لوله و ارتفاع ساپورت مي بايست 60 تا 90 سانتي متر ارتفاع براي پوشانيدن لوله توسط خاك در نظر گرفت .
3-6- آماده سازي لوله ها
الف. چنانچه به هر علتي يكي از دو سر لوله ها آسيب ديده باشد ، بازرس مي بايست بر لبه سازي و پخ زني انتهاي لوله ها نظارت داشته باشد كه اولا" پخ زني بصورت مكانيكي ( غير حرارتي ) انجام گردد . ثانيا" ابعاد و هندسه پخ ، مطابق با wps يا نقشه هاي مربوطه باشد .
ب. لبه تمامي لوله ها قبل از شروع جوشكاري مي بايست توسط برس سيمي برقي تميز شده و عاري از هر گونه پليسه و ناصافي باشند . محدوده اين تميزكاري 1 اينچ از هر لبه از دو طرف داخل و خارج لوله مي باشد .
ج. بازرس مي بايست مطمئن شود كه در انتهاي روز كاري دو سر هر لوله جهت جلوگيري از ورود اجسام خارجي بسته شده است .
د. چنانچه عيوب ظاهري لوله ها بيش از حد مجاز باشد پيمانكار موظف است تا نسبت به بريدن محدوده معيوب و جايگزيني رينگي سالم اقدام نمايد . بازرس نيز بايد بر عمليات تعمير، نظارت كند تا كليه پارامترها مطابق با مدارك تأئيد شده باشد .
4-6- خم كاري لوله ها
الف. چنانچه بنا به توپوگرافي مسير لازم باشد بر روي لوله ها خمكاري انجام شود بازرس مي بايست بر نحوه انجام آن نظارت داشته باشد تا ميزان خمكاري بر حسب درجه مطابق با نقشه انجام گردد .
ب. خمكاري لوله نبايد موجب ايجاد هيچ گونه آسيب مكانيكي نظير فرورفتگي ، شكم دادگي ، ترك و يا چين خوردگي گردد، در صورت مشاهده ، بازرس مي بايست گزارش عدم انطباق ارائه نمايد .
ج. بازرس موظف است تا ضخامت و قطر لوله را پس از خمكاري اندازه گيري نمايد تا از اندازه هاي مشخص شده در مشخصات فني پروژه يا استاندارد انحرافي نداشته باشد .
رابطه شعاع خمكاري با قطر لوله در مراجع مختلف متفاوت مي باشد و بازرس مي بايست برتمامي عوامل مرتبط با خمكاري نظارت داشته و موارد را گزارش نمايد .
د. درز جوش مي بايست تا جاي ممكن به محور خمكاري نزديك باشد ، ترجيحا" در محدوده ساعت 30/10 تا 30/1 .
5-6- جفت و جوركاري و جوشكاري
الف. بازرس مي بايست از صلاحيت جوشكاران اطمينان حاصل نمايد ، اگر جوشكاري گواهينامه صلاحيت ارائه نمايد، برخي موارد نظير تاريخ اعتبار ، نوع فرآيند جوشكاري ، موقعيت جوشكاري و شباهت متريال با لوله مصرفي در پروژه مي بايست مطابقت داده شوند در غير اينصورت آزمون صلاحيت جوشكار در موقعيت 5G با لوله اي از جنس لوله هاي پروژه و پارامترهايي مطابق با wps ، انجام مي گردد (WPQ) و در صورت موفقيت در آزمون راديوگرافي و يا مخرب، كارت شناسايي جهت جوشكار صادر مي گردد .
لازم به ذكر است اپراتورهاي دستگاههاي جوش اتوماتيك و نيمه اتوماتيك نيز مي بايست مورد آزمون قرار گرفته و داراي گواهينامه باشند .
ب. براي اطمينان از صحت و سقم دستورالعمل جوشكاري (WPS) ، بازرس مي بايست قبل از شروع جوشكاري ها بر نمونه گيري صلاحيت روش جوشكاري (PQR) نظارت داشته باشد تا جوشكاري مطابق با WPS پيشنهادي پروژه و توسط جوشكار گواهينامه دار انجام شود . سپس بر روي مناطق مختلف لوله جوش شده ، محل تهيه آزمون كشش ، خمش ، ماكرو، سختي ، ضربه و... را نشانه گذاري مي نمايد .
آزمونهاي مكانيكي مي بايست در آزمايشگاه معتبر و با حضور بازرس شخص ثالث انجام گيرد .
ج. اگر توسط پيمانكار براي الكترودهاي مصرفي گواهينامه اي ارائه نشود، بازرس مي تواند درخواست انجام آزمونهاي مكانيكي بر نمونه تهيه شده از مغز جوش ( All Weld Test) را نمايد .
مشاهده هر گونه ناپيوستگي در سطح مقطع شكست نمونه نظير چشم ماهي موجب مردود شدن الكترود است .
د. چنانچه خط لوله در منطقه سردسير قرارداشته باشد و يا دماي سرويس سيال پايين باشد ، انجام تست ضربه ضروري است . الكترودهاي مرسوم جوشكاري خط لوله ، الكترودهاي سلولزي نظير E6010 ، E7010 و E8010 بسته به استحكام كششي لوله مي باشند كه براي جوشكاري به روش سر پايين مناسبند و افزودن مقادير كمي نيكل به روكش آنها موجب افزايش خاصيت جذب انرژي (Tonghness) مي گردد .
ه. قبل از شروع جوشكاري بازرس مي بايست بر چگونگي جفت و جوري دو سر لوله ( Fit-Up) نظارت نمايد .
لبه ها ي پخ خورده لوله ها مي بايست داري ابعادي مطابق با WPS بوده و فاصله بين دو لوله در محدوده اعلام شده در مشخصات جوشكاري باشد . حداقل يك اينچ از لبه هر لوله مي بايست تميز كاري شده باشد .
عدم همراستايي شعاعي و نيز عدم همراستايي محوري لوله ها نيز مي بايست توسط بازرس كنترل گردد و در صورت بيشتر بودن از حد مجاز ، شروع جوشكاري مجاز نيست .
و. بازرس بايستي كنترل نمايد تا زماني كه پاس ريشه تكميل نشده است ، كلمپ ( بويژه كلمپ خارجي ) از محل اتصال دو لوله جدا نگردد .
ز. بازرس مي بايست مراقب باشد تا در اتصال لوله ها به يكديگر درزهاي طولي جوش هاي آنها در راستاي يكديگر قرار نگيرد .
ح. بازرس مي بايست كنترل نمايد تا چنانچه ضخامت ديواره لوله ها با يكديگر اختلاف زياد داشت ، Taper نمودن لبه ها از داخل ، از حد مجاز استاندارد تجاوز ننمايد .
ط. بازرس مي بايست با ارائه گزارش از جوشكاري لوله هاي بزرگتر از 12 اينچ توسط يك جوشكار ممانعت كند ، زيرا به منظور كنترل اعوجاج و تنش هاي مكانيكي پس ماند، مي بايست 2 جوشكار بطور همزمان و بصورت قرينه جوشكاري نمايند .
ي.در صورت نا مساعد بودن شرايط جوي نظير باد شديد ، بارندگي ، گرد و غبار و بالا بودن درصد نسبي رطوبت ( مه آلود ) .... بازرس مجوز اجراي جوشكاري را صادر نمي نمايد مگر اينكه به نحو مناسبي از محل جوشكاري محافظت گردد .
ك. چنانچه در WPS ، عمليات حرارتي تنش زدايي پس از انجام جوشكاري ديده شده باشد ، بازرس مي بايست نظارت لازم را داشته باشد و يا گرافهاي مربوطه را در صورت وجود بررسي نمايد .
ل. بازرس مي بايست عوامل مختلف موثر بر جوشكاري نظير طول قوس ، تميز كاري بين پاسها ، درجه حرارت بين پاسي ، زاويه الكترود ، سرعت جوشكار ، آمپرجريان برق ، پيش گرمايي لوله ، قطبيت ، تعداد پاسها و ..... را كنترل نمايد .
م. جنس ، ابعاد و وضعيت ساپورتها و Brace ها و نيز طرز اتصال آنها به لوله مي بايست توسط بازرس كنترل گردد .
ن. بازرس مي بايست بعد از اتمام جوشكاري بطور چشمي و ظاهري و ابعادي تمامي سرجوشها را بازرسي نمايد و عيوب بيش از حد مجاز را جهت تعمير علامتگذاري نمايد .
6-6- آزمونهاي غير مخرب
الف. آزمون مرسوم بعد از جوشكاري ، پرتو نگاري است بازرس مي بايست نتايج تفسير فيلمهاي تمامي سرجوشهاي تست شده را بررسي نمايد و در صورت نياز به تعمير بر مراحل كار نظارت داشته باشد .
ب . چنانچه در صورت توافق كارفرما بجاي آزمون راديوگرافي از آزمون فراصوتي استفاده شود با زرس مي بايست بر مراحل تست نظارت داشته باشد .
ج. بازرس مي بايست صلاحيت اپراتور هاي پرتونگاري و مفسر فيلمها را بررسي و تائيد نمايد .
د. در خط لوله معمولا" حدود 10% از سرجوشها مورد تست راديوگرافي قرار مي گيرند .
ه . براي بررسي حد پذيرش عيوب شناسايي شده در آزمون پرتونگاري مي توان به استاندارد API 1104 مراجعه نمود .
7-6- پوشش
الف. اگر لوله ها از ابتدا داراي پوشش باشند بازرس مي بايست گواهينامه آنرا بررسي كرده و بطور چشمي پوشش را بازرسي نمايد . پس از انجام جوشكاري ، سرجوشها توسط دستگاه قابل حمل پوشش دهي مي شوند كه بازرس مي بايست نظارت نموده و گزارش نمايد .
ب. اگر قبل از پوشش دهي نياز به آماده سازي سطح باشد ، بازرس مي بايست اطمينان حاصل نمايد تا تميزي و زبري سطح در حد مشخصات پروژه و استانداردهاي مرتبط باشد .
8-6- آزمون هيدرواستاتيك
الف. پس از عمليات لوله گذاري در كانال و دفن كردن آنها بازرس مي بايست بر اجراي آزمون فشار آب نظارت داشته باشد و فشار تست ، كيفيت آب ، كاليبره بودن و كفايت تعداد گيجها ، مدت زمان نگهداري در فشار تست ، نشتي ها ، تعداد و شماره لوله هاي مورد تست در هر آزمايش و .... را گزارش نمايد .
اين امر مستلزم آنست كه بازرس بر نشانه گذاري سرجوشها در حين جوشكاري نظارت داشته باشد تا در صورت مشاهده هر گونه نشتي در آزمون هيدروتست و يا عيب در راديوگرافي ، مشكلي براي تعمير جوشها ايجاد نشود .
بهترین خدمات آموزش،مشاوره، تهیه مدارک فنی، نظارت، بازرسی فنی و کنترل کیفیت را از ما بخواهید